وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در پیامی به سمینار پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: تولیدات علمی ثبت شده در موسسه اطلاعات علمی در سال ۲۰۰۵ به ۵ هزار و ۷۵۵ مورد رسید و اکنون در ماه دسامبر ۲۰۰۸ کل تولیدات ثبت شده علمی ایران در این موسسه به ۱۲ هزار و ۷۲۴ مدرک بالغ می شود.
به گزارش خبرنگار مهر، دکتر محمد مهدی زاهدی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با ارسال پیامی به سمینار پایگاه استنادی علوم جهان اسلام با بیان اینکه ۵۸ کشور اسلامی در سازمان کنفرانس اسلامی (OIC) عضویت دارند، گفت: مساحت زمینهای اسلامی ۲۰.۶ درصد زمینهای کره زمین است و یک پنجم جمعیت کره زمین را مسلمانان تشکیل می دهند که این رقم بین ۱.۳ تا ۱.۴ میلیارد نفر است. وجود این پتانسیل در کشورهای اسلامی توجه ویژه به امر پژوهش را می طلبد.
دکتر زاهدی در این پیام ادامه داد: نیروی انسانی و منابع مادی هر کشوری در سرعت دستیابی به توسعه نقش کلیدی ایفا می کنند ولی کشورهایی وجود دارند که تنها با اتکا به نیروی انسانی کارآمد توانسته اند در زمره کشورهای پیشرفته قرار گیرند.
وی اظهار داشت: در دهه اخیر تولید علمی کشور از رشد بسیار خوبی برخوردار بوده به طوری که از ۳ صدم درصد به ۳ دهم درصد تولید علمی جهان رسیده است. البته تولید علمی از جامعیت برخوردار نبوده یعنی همه رشته ها متناسب با نوع رشته، تعداد پژوهشگران و دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشد و توسعه نیافته اند ولی این مهم بیانگر این واقعیت است که هر جا اراده و سرمایه گذاری کردیم توانسته ایم به موفقیت نائل شویم.
وزیر علوم به عوامل موثر در حرکت چرخ تولید علمی و کشف دانش در کشور اشاره کرد و افزود: مقایسه تولید علمی ایران با کشورهای همسطح و مشخص شدن عقب ماندگی جدی علمی برای مسئولان نظام علمی کشور، تعداد اعضای هیئت علمی دانشگاهها، تاسیس و توسعه تحصیلات تکمیلی، استانداردهای علمی و انتظارات معقول از دانشجویان دوره دکتری و مشروط ساختن فارغ التحصیلی آنان به چاپ مقاله در مجلات معتبر، اتخاذ سیاست پژوهش محوری در ارتقای اعضای هیئت علمی، احترام و عزت بیشتر به اعضای هیئت علمی، برگزاری هفته پژوهش، سیاستگذاری در جهت تشویق فعالیتهای پژوهشی و رده بندی دانشگاههای کشور و حرکت به سوی بومی شدن تحقیقات در کشور از جمله عوامل حرکت چرخ تولید در کشور است.
دکتر زاهدی با بیان اینکه بیش از ۳۰ هزار عضو هیئت علمی و بیش از ۸۰ هزار دانشجوی تحصیلات تکمیلی در وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مشغول به فعالیت هستند، اظهار داشت: اگر به این آمار تعداد اعضای هیئت علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاههای آزاد و غیر انتفاعی را نیز بیفزاییم خواهیم دید که نیروی انسانی بالقوه پژوهشگر ایران در حدی است که می توان با تامین هزینه و لوازم تحقیق به سهولت رتبه علمی ایران را به مرتبه های بالای جهان رساند.
وی با اشاره به نتایج تحقیق در این زمینه خاطر نشان کرد: نتایج یک تحقیق مستند بر اساس اسناد علمی و پژوهشی منتشر شده، در بیش از ۸ هزار مجله علمی نمایه شده در موسسه اطلاعات علمی ( ISI) که ۳۱ کشور جهان برای بررسی انتخاب شده است نشان می دهد که ایران تا سال ۲۰۰۱ میلادی بیشترین رشد در تولید مقالات علمی و ارجاع به آنها را داشته و از نظر مقالات پر استناد مرتبه سی ام را در این فهرست کسب کرده و تنها کشور اسلامی است که در لیست ۳۱ کشور مورد مطالعه از نظر تولید علمی کیفی قرار گرفته است.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه تاسیس ISC در راستای گسترش مرزهای دانش است، ادامه داد: اگر بپذیریم که یافته های علمی جدید به صورت مقاله در مجلات معتبر علمی به چاپ می رسند، میزان فعال بودن هر پژوهشگر نیز بر اساس فعالیتهای علمی از نظر کمی و کیفی با لحاظ تعداد مقالات، فاکتور ضریب تاثیر و تعداد ارجاعات قابل ارزیابی است که این روش در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام قابل مشاهده است.
دکتر زاهدی اذعان کرد: از نظر تولید علمی در سطح کشورهای اسلامی به استثنای چند کشور که فعال و موثرند در آغاز راه هستیم و از این رو نگرش مثبت و واقع بینانه ای به نتایج علم سنجی در ترغیب پژوهشگران موثر است و باید حرکت تولید علم کشورها را به سمت بهبود کیفیت سوق دهیم.
وی افزود: در این راستا استفاده از پایگاه استنادی علوم جهان اسلام و برگزاری کارگاههای آموزشی شاخصهای اساسی تولید علم که جزو وظایف ISC است می تواند به خوبی و به صورت کاملا موثر انجام پذیرد.
وزیر علوم خاطر نشان کرد: از تعداد تولیدات علمی ایران در سال ۱۹۷۵ در موسسه اطلاعات علمی جمعا ۳۶۰ مدرک به ثبت رسیده است که این رقم در سال ۱۹۹۵ به ۴۷۱ مورد افزایش یافته است.
وی به اهمیت ISC اشاره کرد و گفت: اهمیت ISC در نمایه سازی مجلاتی است که مقالات آنها به زبانهای ملی کشورهای اسلامی تهیه و در نشریات معتبر علمی منتشر می شود. تولید علم ایران در ISC به زبان فارسی در اولین سال اجرایی آن یعنی سال ۱۹۹۹ برابر با ۳ هزار و ۸۳۷ مقاله بود و با توجه به سیاستهای علمی، پژوهشی و تدوین ضوابط حاکم بر کیفیت در آموزش عالی موجب شد تولید علم ایران به زبان فارسی در سال ۲۰۰۱ به ۷ هزار و ۳۸۴ مورد افزایش یابد و امروز اعلام می کنیم که این رقم در سالهای ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ به ترتیب ۹ هزار و ۲۷ و ۱۰ هزار و ۳۵ مورد بالغ شده است.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به اینکه نشریات عربی بعد از زبان فارسی دومین زبانی است که در ISC مورد پردازش قرار گرفته است، یاد آور شد: تهیه نشریه های عربی در کشورهای اسلامی به صورت دوره های کامل امری دشوار است که انتظار داریم در این سمینار راهکارهای لازم برای فراهم آوری منابع عربی اندیشیده شود. با این وجود تعداد مقالات عربی بدون تفکیک کشورها در سال ۲۰۰۷ ، ۱۴ هزار و ۶۱۸ مورد است.
دکتر زاهدی اجرای ISC را در کشورهای اسلامی موفقیت بزرگی برای مسلمانان جهان دانست و اظهار داشت: اجرای ISC با شمول زبانهای فارسی، عربی و انگلیسی نشان دهنده تعهد جمهوری اسلامی ایران به برنامه های مصوب آیسسکو است و اجرای کامل این برنامه بدون مساعدت تک تک کشورهای اسلامی به سرانجام نمی رسد.
