مؤسسه اطلاعات علمی مستقر در فیلادلفیای آمریکا (Institute for Science Information; ISI)، بر اساس شاخصهای ارزیابی خود از بین دهها هزار مجله علمی منتشر شده در سراسر جهان تنها ۱۴۵۸۰ مجله را در لیست کامل (Master List) خود در پایان سال ۲۰۰۷ قرار داده است. مقالات منتشر شده در این مجلات به صورتهای مختلف در بانکهای اطلاعاتی مؤسسه فهرست‌بندی می‌شوند. مهمترین محصول این مؤسسه وبگاه علم (Web of Science; WOS) است که حدود ۸۷۰۰ مجله را فهرست می‌کند. هر مقاله منتشر شده در یکی از این مجلات به نوعی تولید و ثبت علم محسوب شده و از این رو در شاخصهای سنجش علم قرار می‌گیرد.
وبگاه علم شامل سه بخش عمده به شرح زیر است:
۱) نمایه توسعه یافته ارجاعات علوم (Science Citation Index Expanded; SCIE):
6771 مجله در رشته‌های مختلف حوزه علوم محض (فیزیک، شیمی، ریاضی، زیست‌شناسی زمین‌شناسی، پزشکی، داروسازی، مهندسی، کشاورزی و …)
۲) نمایه ارجاعات علوم اجتماعی (Social Science Citation Index; SSCI):
2005 مجله در رشته‌های مختلف حوزه علوم اجتماعی (تجارت، اقتصاد، ارتباطات، آموزش، تحقیقات، جغرافی، تاریخ، حقوق، سیاست، مدیریت، روانشناسی،، حمل و نقل و …)
۳) نمایه ارجاعات علوم انسانی و هنر (Art and Humanities Sciences Citation Index; A&HSCI):
1165 مجله در رشته‌های مختلف حوزه علوم انسانی و هنر (ادبیات، زبان، شعر، موسیقی، فلسفه، دین، هنر، معماری، تآتر و …)
در فهرست مجلات نمایه شده توسط ISI نام ۲۵ مجله ایرانی به چشم می‌خورد و از این تعداد تنها نام ۷ مجله از ایران در وبگاه علم وجود دارد که البته هر ۷ مجله در نمایه SCIE قرار دارند. از این میان بالاترین عامل تأثیر (Impact Factor) با میزان ۶۴/۰ متعلق به مجله Journal of the Iranian Chemical Society می‌باشد. این ۲۵ مجله عبارتند از:
شاخصهای رتبه‌بندی مجلات توسط ISI
مجلات تحت پوشش فهرست نویسی ISI که در نمایه وبگاه علم قرار گرفته‌اند در پایان هر سال مورد ارزیابی قرار گرفته و ارزیابیها در JCR برای استفاده عموم داده می‌شوند. ارزیابی مجلات در پایان هر سال به شکلهای مختلف صورت می گیرد. در اینجا معیارهای سنجش و ارزیابی ISI مرور می شوند:
۱- عامل تأثیر سالانه(Impact Factor; IF): تعداد ارجاعات به مقالات منتشرشده دو سال قبل مجله در سال مورد ارزیابی، تقسیم بر تعداد مقالات منتشرشده دو سال قبل مجله.
۲- عامل تأثیر مجله (Journal Impact Factor; JIF)بطور میانگین: معدل IF های مجله در طول دوران فهرست شدن مجله در ISI
۳- شاخص فوری (Immediacy Index): تعداد ارجاعات به مقالات منتشرشده مجله در سال مورد ارزیابی، تقسیم بر تعداد مقالات منتشرشده در همان سال مجله.
۴- نیمه عمر ارجاعات به مجله: (Cited Half-Life): تعداد سالهایی که از سال ارزیابی باید به عقب برگردیم تا شاهد پنجاه درصد ارجاعات کل به مجله در سال مورد ارزیابی باشیم.
۵- نیمه عمر ارجاعات در مجله (Citing Half-Life): تعداد سالهایی که از سال ارزیابی باید به عقب برگردیم تا شاهد پنجاه درصد ارجاعات کل داده شده درمجله (ارائه شده در انتهای هر مقاله مجله) در سال مورد ارزیابی باشیم.
۶- کل ارجاعات (Total Cites): تعداد ارجاعاتی است که طی سال جاری توسط کل مجلات موجود در بانک اطلاعاتی به مجله شده است.
نتیجه گیری
روند رو به رشد تولید علمی کشور، بر مبنای تعداد مقالات علمی ایران در ISI، طی چند سال اخیر موفقیت آمیز بوده است. برای افزایش مشارکت خود در تولید علم جهانی دو راه وجود دارد: ۱- چاپ مقالات از سوی دانشمندان ایرانی در مجلات تحت پوشش ISIاز طریق تشویق محققان و سیاستگزاریهای لازم در این خصوص و ۲- استانداردسازی مجلات علمی کشور به منظور ارتقاء و نمایه‌سازی آنها در نمایه وبگاه علم. مورد اول در چند سال اخیر مورد توجه قرار گرفته است، اما مورد دوم هنوز جایگاه خود را پیدا نکرده است. اکنون وقت آن رسیده است که در سامان‌دهی و استانداردسازی مجلات علمی خود بکوشیم و همچنین برای ارتقای بیشتر مجلات علمی کشور براساس استانداردهای بین المللی برنامه‌ریزی نماییم.
یک هدف کوتاه مدت برای کشورمان می‌تواند دستیابی به سهم یک درصد از تولید علم جهان باشد. امید است با برنامه‌ریزی و سیاستگزاری صحیح و همت پژوهشگران، این هدف تحقق یابد.
