پویش هوشمند تکامل کودک با مشارکت شخصیت ها و مراکز مختلف از ۱ بهمن تا ۱۵ اسفند ۹۸ به مدت ۴۵ روز به اجرا در می آید. هدف این پویش، آگاهی خانواده های دارای فرزند زیر ۵٫۵ سال، درباره پایش تکامل کودک و معرفی ابزار مناسب آن، یعنی پرسشنامه سنین و مراحل تکامل (ASQ) است. اپلیکیشن موبایل برای تکمیل و تحلیل نتایج پرسشنامه توسط والدین و خط تلفن مشاوره رایگان در زمره برنامه های این پویش است.
اختلالات تکاملی از شایع ترین مشکلات کودکان در دنیا می باشد که میزان شیوع آن در حال افزایش است. آمار دقیقی از اختلالات تکاملی در کودکان ایرانی در دسترس نیست ولی بر اساس اطلاعات موجود، حدود ۱۸% از کودکان، دارای اختلال تکاملی هستند. به عبارت دیگر از هر ۶ کودک، یک کودک، اختلال تکاملی دارد؛ از این میزان، تخمین زده می شود که حدود ۵۰ درصد از کودکان از جمله ۲۵ درصد کودکان طیف اتیسم تا سن مدرسه، شناسایی نمی شوند.
پدر و مادرها بیشتر به رشد کودک یعنی رشد فیزیکی او مثل قد و وزن توجه دارند و تکامل کودک، کمتر مورد توجه قرار می گیرد. تکامل، طیفی از ویژگی های عملکردی کودک شامل رفتار، اخلاق، ارتباط با دیگران، حرکت، درک و فراگیری و ….. را شامل می شود و با رشد، کاملا متفاوت است. والدین همانطور که به واکسیناسیون و رشد کودک توجه دارند باید به تکامل و پایش تکامل او نیز توجه کنند.
سرعت تکامل کودک، خصوصا در سه سال اول زندگی، بسیار زیاد است. در سالهای اول، هر ثانیه، ۷۰۰ تا هزار ارتباط عصبی جدید یا سیناپس در مغز کودک شکل می گیرد. پس اختلال در این روند، می تواند عوارض جبران ناپذیری را بجا گذارد.
تشخیص زودرس و بموقع اختلال برای سلامت کودک و خانواده، حیاتی است وعدم تشخیص بموقع و اقدامات بهنگام، می تواند عوارض جبران ناپذیری در سنین بعد داشته باشد. به همین دلیل، استفاده از روشی معتبر برای بررسی وضعیت تکامل کودک و شناسایی بموقع اختلال احتمالی، بسیار مهم است.
تست سنین و مراحل تکامل (ASQ) از معدود آزمون های تشخیصی معتبر جهانی است که سالهای متمادی در کشورهای مختلف مورد استفاده می باشد. در ایران، پرسشنامه، زیر نظر وزارت بهداشت، به فارسی استانداردسازی شده است و علاوه بر جامعیت، از اعتبار بالایی برخوردار است.
این آزمون برای بررسی تکامل کودک از ۲ ماهگی تا ۵ سالگی طراحی شده است و حیطه های تکاملی اصلی را در کودک، ارزیابی می کند. این حیطه ها شامل برقراری ارتباط، حرکات درشت، حرکات ظریف، حل مسئله، حیطه شخصی اجتماعی و موارد کلی می باشد.
