موسسه توسعه دانش، پژوهش و فناوری فرزان در ششمین دوره حشنواره ملی امتنان از کارآفرینان برتر کشور به عنوان کارآفرین برتر ملی در سال ۱۳۹۰ شناخته شد. در این جشنواره دکتر غلامرضا حبیبی مدیرعامل موسسه، به نمایندگی از کارآفرینان منتخب سخنرانی کرد. وی در سخنان خود تحلیلی از وضعیت کارآفرینی بویژه کارآفرینی دانش بنیان در کشور ارائه داد. متن سخنرانی به این شرح است.
با عرض سلام و ادب و اجازه از ریاست محترم جمهوری و مقام عالی وزارت کار و دیگر بزرگان حاضر، حسب وظیفه، به نمایندگی از کارآفرینان، تحلیلی از مسائل فراروی کارآفرینی را در کشور به استحضار می رسانم. همچنین از آنجایی که اینجانب از موسسه توسعه دانش، پژوهش و فناوری فرزان به عنوان یک سازمان دانش بنیان، توفیق انتخاب در ششمین جشنواره ملی امتنان از کارآفرینان برتر را یافته ام، به طور خاص مطالبی را نیز در حوزه کارآفرینی دانش بنیان فهرست وار تقدیم خواهم کرد.
(جناب آقای رئیس جمهور، حضار محترم !)
خدا را شاکریم که امروز کارآفرینی در صدر اولویت های کشور قرار گرفته است بنحویکه در سیاستهای کلی اشتغال که طی روزهای اخیر از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شد در نخستین بند، به کارآفرینی تاکید شده است.
در ارتباط با فرهنگ سازی، باید فرهنگ کار و کارآفرینی به گفتمان غالب در سطح جامعه تبدیل شود. در این زمینه، نقش صدا و سیما به عنوان دانشگاه عمومی، جهت ایجاد فرهنگ کارآفرینی در جامعه حائز اهمیت است.
در عین حال استعدادیابی نیز در سطح آموزش عالی و آموزش و پرورش و متعاقب آن پرورش استعدادها با آموزش مهارتهای کارآفرینی، در توفیق کارآفرینان آینده موثر خواهد بود.
در خصوص منابع مالی و اعتبار، یکی از مهمترین چالش های کارآفرینان، تامین منابع مالی است. خوشبختانه دولت محترم در این زمینه منابعی را اختصاص داده است که هنوز جای افزایش فراوانی دارد. اما مسئله، تنها تخصیص منابع مالی نیست بلکه گاهی به دلیل عدم اطلاع رسانی مناسب، کارآفرینان از وجود این منابع و امکان جذب آنها آگاه نمی شوند. این امر گویای نیاز به اطلاع رسانی عمومی توسط دستگاه های ذی ربط است.
در زمینه بستر سازی برای کارآفرینی، باید توجه نمود که اختصاص منابع مالی، لازم است ولی کافی نیست. در این ارتباط، آموزش و مشاوره به کارآفرین نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین ایجاد و فعال سازی دفاتر و مراکز مشاوره کارآفرینی جهت پشتیبانی از کارآفرینان، در مواردی همچون تجاری سازی ایده ها، ثبت اختراع، توسعه فناوری، پشتیبانی از طرحهای پژوهشی، تامین اعتبار و امور حقوقی در کسب و کار می تواند نقش مهمی در ایجاد بستر مناسب برای کارآفرینان داشته باشد.
اما در باب قوانین و مقررات، یکی دیگر از مسائل پیش روی کارآفرینان، قوانین و مقررات و پروسه های بروکراتیک به ویژه سرعت ارائه مجوزهاست. متاسفانه در بعضی موارد، قوانین و مقررات موجود، متضمن طی مراحلی طولانی و ضوابط پیچیده برای کارآفرینان است. به عبارت دیگر، ماهیت آن قانون و مقررات، به نحوی است که کارآفرین را درگیر خود می کند.
گاهی هم مشکل در اجرای این قوانین است. کاری که طبق قانون باید ظرف مدت دو هفته یا یک ماه انجام شود، گاهی نزدیک به یک سال یا حتی بیشتر به درازا می کشد. این موضوع در مورد مجوزها و انعقاد قراردادها با دستگاه های دولتی اهمیت بیشتری می یابد.
در ارتباط با حضور در عرصه های بین المللی و جلوگیری از خروج ارز، به اعتقاد اینجانب، همان اندازه که تأمین نیازهای داخلی توسط کارآفرینان کشور و خودکفایی اهمیت دارد، حضور در عرصه های بین المللی و صدور محصولات و خدمات از کشور، به ویژه محصولات و خدمات دانش بنیان مهم است.
در بحث جلوگیری از خروج ارز صرفا به ذکر یک مثال از موسسه متبوع خود بسنده می کنم: موسسه توسعه دانش، پژوهش و فناوری فرزان نرم افزاری را با عنوان فرادیتا جهت مدیریت اطلاعات بالینی به زبان فارسی توسعه داده که به طور خاص در تحقیقات دارویی کاربرد دارد. شرکتی آمریکایی از یکی از قطب های علمی کشور، برای تهیه نرم افزاری مشابه، ۲۵۰ هزار دلار مطالبه نموده بود.
ما این نرم افزار را با همان امکانات با قیمت ۶ میلیون تومان در اختیار این مرکز کشورمان قرار دادیم. گفتنی است این قطب علمی کشورمان هم اکنون از نرم افزار فرادیتا جهت رفع نیاز خود استفاده می کند.
بدین ترتیب از یک سو خروج ارز مهار گشته و از سوی دیگر برای گروهی از نخبگان، کارآفرینی شده است و ضمن ایجاد زیرساخت تحقیقات دارویی، سد تحریم ها نیز شکسته است.
با همین رویکرد و قطره قطره ی صرفه جویی های چند صد هزار دلاری، می توان از خروج میلیاردها دلار ارز جلوگیری کرد.
جناب آقای رئیس جمهور – حضار محترم !
فراز پایانی گفتار حاضر به کارآفرینی دانش بنیان اختصاص یافته است.
سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در افق سال ۱۴۰۴ هجری شمسی به کسب جایگاه نخست منطقه در حوزه علم و فناوری اشاره نموده است. این سند همچنین بر دستیابی به اقتصاد متنوع و دانش بنیان تأکید دارد. ماده ۱۶ قانون برنامه پنجم توسعه کشور نیز به کسب جایگاه دوم منطقه در شاخص های علم و فناوری به ویژه شرکت های دانش بنیان، پتنت و تولیدات علمی بین المللی اشاره دارد. از سوی دیگر براساس نقشه جامع علمی کشور که اخیراً در اقدامی ارزشمند توسط ریاست محترم جمهوری ابلاغ شد ایجاد ۲۰۰۰۰ شرکت دانش بنیان در افق چشم انداز پیش بینی شده است.
همچنین در ماه های اخیر لایحه ارزشمند شرکت های دانش بنیان پس از تصویب در مجلس و شورای نگهبان توسط ریاست محترم جمهوری ابلاغ شد و هم اکنون منتظر اجرایی شدن آن هستیم. در بخشی از این قانون، صندوق نوآوری و شکوفایی با بودجه اولیه سه هزار میلیارد تومان پشتوانه ای امیدوارکننده و قابل تقدیر برای ایجاد شرکت های دانش بنیان است. اما در کنار این اقدامات، همچنان ملاحظاتی نیز وجود دارد که عدم توجه به آنها ممکن است به قیمت عدم توفیق در این برنامه های ارزشمند تمام شود.
نخست آنکه: وجود یک ارتباط پویا میان دانشگاه ها و شرکت های دانش بنیان می تواند در شکل گیری اقتصاد دانش بنیان نقشی تعیین کننده داشته باشد. دانشگاه ها می توانند با انتقال دانش و فناوری به شرکتهای دانش بنیان، سهم مهمی را در شکل گیری و توسعه شرکت های دانش بنیان ایفا کنند. در شروع می توان با ایجاد زیرساخت ها، یک یا چند دانشگاه از دانشگاه های کشورمان به عنوان دانشگاه کارآفرین، این رسالت را بر عهده گیرند و حتی در جشنواره های کارآفرینی، در کنار کارآفرینان، از دانشگاه کارآفرین نیز قدردانی شود.
دوم آنکه: فقط اختصاص منابع جهت شرکت های دانش بنیان کافی نیست بلکه تغییر رویکرد دانشجویان و دانش آموختگان از کارجویی به کارآفرینی با بستر سازی، فرهنگ سازی، آموزش و مشاوره ضروری است تا کسب و کارهای کوچک و متوسط دانش بنیان، امکان رشد و توسعه پیدا کنند. امید است با اتخاذ تدابیر همه جانبه در افق سند چشم انداز، شاهد ایرانی با اقتصاد شکوفا و دانش بنیان باشیم.
اینجانب در انتهای عرایضم علاقمندم که به سهم خود و به عنوان عضوی از خانواده کارآفرینی، به طور ویژه از جناب آقای رئیس جمهور به دلیل تلاش خستگی ناپذیرشان در خدمت به رشد و تعالی کشور تشکر نمایم. همینطور از مقام عالی وزارت کار و از دست اندرکاران برگزاری جشنواره امتنان از کارآفرینان برتر که با برگزاری موفق این جشنواره، باعث ایجاد انگیزش مضاعف در کارآفرینان شده اند، قدردانی نمایم. سخنان خود را با یک درخواست از ریاست محترم جمهوری و مقام عالی وزیر کار به پایان می برم: تسریع در تشکیل سازمان کارآفرینی کشور و حضور نماینده ای از کارآفرینان در جلسه شورای عالی اشتغال که قطعا نقش مهمی در پیشبرد کارآفرینی در کشور می تواند داشته باشد. از حسن توجه شما متشکرم.
