از این پس در نظر داریم در هر شماره از خبرنامه، قسمتی را به موضوع بودجه های پژوهشی (research grants) اختصاص دهیم. در این شماره به کیفیت پروپوزال های پژوهشی که یکی از فاکتورهای مهم در کسب بودجه از یک نهاد یا موسسه تحقیقاتی میباشد، میپردازیم.
شاید اولین سوالی که به ذهن شما خطور میکند این باشد که تعریف پروپوزال قوی چیست؟ تعریف عملیاتی برای یک پروپوزال قوی عبارت است از امتیاز یا نمره اولویت (priority score) که توسط بخش بررسی مطالعات در یک نهاد یا موسسه تحقیقاتی اعطا کننده بودجه به آن پروپوزال داده میشود. کیفیت پروپوزال پژوهشی شما نه تنها به کیفیت پروژه تحقیقاتی شما بستگی دارد بلکه به کیفیت نگارشی پروپوزال نیز بستگی دارد. در عین حال یک پروپوزال نمیتواند قوی باشد مگر اینکه محتوای علمی آن قوی باشد. مفهوم قوی بودن محتوای علمی مستلزم اعتبار علمی ذاتی کار میباشد و همچنین دلالت بر به کارگیری تکنیک هایی منطبق بر آخرین پیشرفت های علمی دارد.
مهمترین بخشهای پروپوزال شما، چکیده و اهداف اختصاصی هستند. ممکن است یکی از این دوبخش، تنها قسمتی باشد که برخی از داوران (reviewers) آن را میخوانند. برای درک علت اهمیت این دو قسمت همواره سناریویی را که در جلسات بخش بررسی مطالعات در National Institute of Healthرخ میدهد در نظر داشته باشید: اعضا دور یک میز بزرگ نشسته اند؛ دو نفر از آنها داور اختصاصی (assigned reviewer) هستند و پروپوزال را به تفصیل خوانده اند و نتیجه بازبینی خود را برای سایر اعضای گروه خواهند گفت. این برنامه در مورد هر پروپوزال حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه به طول می انجامد و طی این مدت سایر اعضای گروه، پروپوزال را از نظر میگذرانند. بنابراین اگر قرار باشد بخشی از پروپوزال در این مدت خوانده شود، آن بخش احتمالا چکیده و اهداف اختصاصی خواهد بود. اعضای بخش بررسی مطالعات سبک بازبینی خاص خود را دارند، اما معمولا بازبینی یک پروپوزال را با نگاهی اجمالی به بخش اهداف اختصاصی شروع میکنند. برخی از این اعضا نیز که با موضوع کلی تحقیق آشنا هستند، اما داور ویژه آن پروپوزال نیستند، ممکن است قسمت اهداف اختصاصی را قبل از جلسه بخوانند تا آمادگی بیشتری برای بحث در مورد آن پیدا کنند. درواقع یک پروپوزال خوب قادر است با تمام افرادی که آن را داوری میکنند ارتباط برقرار کند؛ نه فقط با افرادی که در رشته مرتبط با موضوع پروپوزال تخصص دارند. مقالات مجله Scientific American میتوانند الگویی برای استاندارد طلایی نگارش پروپوزال باشند. این مقالات برای خوانندگانی نوشته میشوند که اهل علم و دانش هستند اما با موضوع آن مقاله خاص آشنایی ندارند. در این مقالات نثر نگارش ساده است ، از عبارات مخفف پرهیز میشود و هر صفحه حداقل دارای یک دیاگرام یا شکل میباشد. به کاربردن دیاگرام در پروپوزال نیز به خصوص هنگام بیان ایده های پیچیده بسیار مفید است.
در تنظیم پروپوزال پژوهشی لازم است از بودجه و اهداف اختصاصی سازمان یا نهادی که پروپوزال را بدان ارائه میکنیم مطلع باشیم، موارد بودجه های تامین شده قبلی را مدنظر قرار دهیم، بدانیم که داوران احتمالی پروپوزال ما چه کسانی هستند و چه سوء گیریهایی دارند و چه تحقیقاتی انجام میدهند. دستورالعمل های نگارش پروپوزال نیز بایستی رعایت شوند. این دستورالعملها در مورد سازمان های مختلف تامین کننده بودجه، متفاوت هستند. بی توجهی و رعایت نکردن مواردی همچون محدودیت تعداد صفحات پروپوزال، فرمت نگارش خلاصه بیوگرافی محققین، ترتیب بخشهای مختلف، ملزومات Institutional Review Board و Institutional Animal Care and Use Committee و غیره میتواند منجر به تاثیر سوء بر نمره اولویت پروپوزال گردد و یا حتی سبب شود پروپوزال بدون آنکه داوری شود، بازگردانده شود.
هر آنچه در پروپوزال آمده است باید دقیق و واضح و منسجم باشد. نباید هیچ تناقض یا مغایرتی بین بخشهای مختلف یک پروپوزال وجود داشته باشد. فراموش نکنید که پروپوزال به عنوان نمونه ای از ما حصل کاری که از محققین انتظار میرود، در نظر گرفته میشود و بودجه های تحقیقاتی در یک جو رقابتی اعطا میشوند.
