در ادامه بحث مربوط به طراحی یک پرسشنامه در این بخش به فرایند ترجمه یک پرسشنامه بینالمللی خواهیم پرداخت. یک محقق جهت اجرای طرح تحقیقاتی خود عمدتاً با یکی از دو شکل پرسشنامه طرح تحقیقاتی مواجه خواهد بود. اولاً ممکن است پرسشنامه تعریف شده و با ساختار مشخصی برای اجرای طرح در دسترس نباشد که در این صورت محقق مکلف به طراحی یک پرسشنامه جدید مطابق با اهداف طرح خود و منطبق با شرایط، اجتماعی جامعه خود باشد (self-administered Questionnaire). حالت دوم زمانی است که پرسشنامه استاندارد و تأکید شدهای در این زمینه وجود دارد که البته اکثر موارد نیاز به ترجمه دارد. با این وصف ترجمه این پرسشنامهها نباید سلیقهای انجام شود و اجرا و پیگیری مراحل ذیل در این زمینه الزامی است.
1-نمونه اصلی پرسشنامه در اختیار تعدادی از مترجمان متخصص و آشنا به اهداف پرسشنامه قرار میگیرد و هر یک از مترجمان بطور جداگانه اقدام به ترجمه پرسشنامه مینماید
2-ترجمه اولیه پرسشنامهها در اختیار یک متخصص طرح مربوطه قرار میگیرد تا با بهرهگیری از ترجمه اولیه ارائه شده، نسبت به تهیه یک پرسشنامه جامع ترجمه شده اقدام نماید.
3-ممکن است برخی مفاهیم ترجمه شده با زبان و فرهنگ جامعه ما مغایرت داشته باشند که در این صورت پرسشنامه ترجمه شده و تدوین شده در کمیتهای با نام کمیته ارزیابی اخلاقی پرسشنامههای برگردان شده مورد ارزیابی قرار میگیرد تا در صورت لزوم واژه هائی مورد تغییر و اصلاح قرار گیرد.
در بخش دیگری از بحث پرسشنامه به نحوه هنجاریابی پرسشنامه خواهیم پرداخت.
نرمافزارهای پژوهشی: با نرم افزار SPSS بیشتر آشنا شویم – مبانی طراحی و تدوین پرسشنامه (قسمت سوم)