پروفسور مریم میرزاخانی نابغه ریاضی جهان، عضو آکادمی ملی علوم آمریکا و استاد دانشگاه استنفورد کالیفرنیا به دلیل بیماری سرطان در آمریکا درگذشت.
مریم میرزاخانی پس از ۴ سال ابتلا به سرطان پستان در تاریخ ۲۴ تیر۱۳۹۶در یکی از بیمارستان های ایالات متحده آمریکا درگذشت.
وی در سال ۲۰۱۴ به خاطر کار بر «دینامیک و هندسه سطوح ریمانی و فضاهای پیمانه ای آنها» برنده مدال فیلدز شد که بالاترین جایزه در ریاضیات است. و هر چهار سال یک‌بار به دانشمندان برگزیدهٔ زیر ۴۰ سال اهدا می‌شود و از آن به نوبل ریاضیات نیز تعبیر می‌شود. وی نخستین زن و نخستین ایرانی بود که موفق به دریافت این جایزه گشت.
مریم میرزاخانی در ۱۳ اردیبهشت ۱۳۵۶ (۳ مه ۱۹۷۷) در تهران به دنیا آمد. او با اتمام تحصیلات ابتدایی با شرکت در اولین دوره جذب استعدادهای درخشان وارد دبیرستان فرزانگان تهران شد. وی در سال‌های ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴ (سال سوم و چهارم دبیرستان) از دبیرستان فرزانگان تهران موفق به کسب مدال طلای المپیاد ریاضی کشوری شد و بعد از آن در سال ۱۹۹۴ در المپیاد جهانی ریاضی هنگ کنگ با ۴۱ امتیاز از ۴۲ امتیاز مدال طلای جهانی گرفت. سال بعد یعنی ۱۹۹۵ در المپیاد جهانی ریاضی کانادا با ۴۲ امتیاز از ۴۲، رتبهٔ اول طلای جهانی را به دست آورد.
پروفسور میرزاخانی دوره لیسانس و فوق لیسانس ریاضی را در دانشگاه صنعتی شریف با موفقیت گذراند. وی در سال ۲۰۰۴ با اخذ مدرک دکترای دانشگاه هاروارد به سرپرستی کورتیس مک‌مولن، از برندگان جایزه فیلدز، در دانشگاه‌های پرینستون و استنفورد به تدریس مشغول شد.
یک سال بعد در سال ۲۰۰۵ نشریه پاپیولار ساینس آمریکا او را به عنوان یکی از ۱۰ ذهنِ جوان جهان برگزید و تجلیل کرد. میرزاخانی مدتی در پرینستون درس می‌داد ولی بعد به استنفورد رفت و کار تدریس و پژوهش را در آن‌جا پی گرفت. او در شهریور ۱۳۸۷ (اول سپتامبر ۲۰۰۸) و در ۳۱ سالگی به درجه استادی در این دانشگاه رسید.
این نابغه ریاضی ایران از چهار سال قبل به سرطان سینه مبتلا شد و این سرطان به مغز استخوان وی سرایت کرد و در نهایت در ۲۴ تیر ۱۳۹۶ دار فانی را وداع گفت.
جوایز و افتخارات پروفسور میرزاخانی :
• مدال فیلدز ۲۰۱۴ سئول (“List of Fields Medallists”)
• جایزه بنیاد ریاضیات کلی در سال ۲۰۱۴ (“Clay Mathematics Institute”)
• جایزه ستر از طرف انجمن ریاضی آمریکا در سال ۲۰۱۳
• جایزه ای‌ام‌اس بلومنتال در سال ۲۰۰۹
• Clay Mathematics Institute Research Fellow, 2004
• Harvard Junior Fellowship Harvard University, 2003
• Merit fellowship Harvard University, 2003
• IPM Fellowship The Institute for theoretical Physics and Mathematics, Tehran, Iran, 1995-1999
• مدال طلا با نمره کامل و نفر اول جهان المپیاد جهانی ریاضی کانادا ۱۹۹۵
• مدال طلا المپیاد جهانی ریاضی – هنگ‌کنگ ۱۹۹۴
موسسه توسعه دانش، پژوهش و فناوری فرزان این ضایعه بزرگ را به عموم ایرنیان در سراسر جهان بویژه خانواده ایشان و جامعه علمی کشور تسلیت می گوید.
