سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: علاوه بر ایران ۲۳ کشور ترکیه، مالزی، اردن، مصر، پاکستان، سوریه، عربستان، کویت، لبنان، عراق، امارات متحده عربی، فلسطین، لیبی، تونس، افغانستان، بحرین، بنگلادش،آذربایجان، بوسنی و هرزگوین، مراکش، سودان و عمان در این پایگاه نشریات با ضریب تاثیر دارند.
به رغم مسائل و مشکلات صنعت نشر در سطح جهان اسلام فعالیت های مختلفی در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام صورت پذیرفته است.
نظام های استنادی آی.اس.آی (ISI) و اسکوپوس (Scopus) به مراتب در وضعیتی متفاوت به فعالیت های خود ادامه می دهند؛ این دو نظام از نشریات علمی تغذیه می کنند که در زمره بهترین و استانداردترین نشریات بین المللی هستند.
این نشریات عمدتا توسط تعداد انگشت شماری از ناشران حرفه ای تولید می شوند.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در این باره می گوید: در حال حاضر نیمی از نشریات دارای ضریب تاثیر در ISI فقط توسط هفت ناشر عمده بین المللی منتشر می گردند. به همین ترتیب چاپ، انتشار و توزیع این نشریات به خصوص در شکل الکترونیکی وضعیت متفاوتی را برای این دو نظام به ارمغان آورده است.
دکتر جعفر مهراد گفت: از آنجا که در سطح کشورهای اسلامی صنعت نشر حرفه ای وجود ندارد، لذا هزینه شناسایی، سفارش، خرید و پردازش این اطلاعات به شکل قابل ملاحظه ای بالاتر می رود.
وی ادامه داد: این در حالی است که در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام هر یک از مقالات با دقتی بالا درون دهی می شوند.
دکتر مهراد با اشاره به این که فرایند پردازش اطلاعات در نظام های استنادی فرایندی هزینه بر است، گفت: تاکنون ۴۱۷ هزار و ۵۴۹ مقاله علمی از نشریات معتبر برای پردازش علمی از جمله ترسیم نقشه علمی دانشگاه ها و موسسات پژوهشی، تعیین نقاط قوت و ضعف علمی در سطح کشورها و به ویژه حوزه های علمی و غیره به سیستم درون دهی شده اند.
وی افزود: به همین منظور فناوری های نرم افزاری مختلف مورد استفاده قرار گرفته که البته با در نظر گرفتن وضعیت ساختاری و شکلی نشر در جهان اسلام محدودیت های ذاتی در این زمینه وجود دارد.
سرپرست پایگاه استنهادی علوم جهان اسلام افزود: نظام های استنادی با ممیزی علم سروکار دارند و دقت، اساس و پایه کار این نظام ها است.
دکتر مهراد گفت: تا امروز یک میلیون و ۲۳ هزار و ۲۰۴ نویسنده از مجلات کشورهای اسلامی در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام وارد شده اند که شامل یک میلیون و سه هزار و ۵۲۹ وابستگی سازمانی هستند.
وی با اشاره به این که پیچیده ترین قسمت در پردازش اطلاعات در نظام های استنادی، پردازش ماخذ یا همان استنادها هستند، افزود: تا این لحظه چهار میلیون و ۹۵۱ هزار و ۵۹۴ استناد در نظام درون دهی شده اند که به طور مداوم مورد پردازش قرار می گیرند.
این استاد علم اطلاعات و دانش شناسی درباره علت گشایش و همچنین پیشرفت ISC گفت: فلسفه وجودی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، ایجاد نظامی با مرجعیت علمی در سطح جهان اسلام است؛ در همین راستا، یکی از اساسی ترین بنیان ها محاسبه ضرایب تاثیر نشریات است.
به گفته دکتر مهراد، در حال حاضر به غیر از پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، نظامی که در سطح گسترده اقدام به محاسبه ضرایب تاثیر نشریات کند، وجود ندارد بنابراین، هر چند(ISC) جامعه علمی به صورت ضمنی در راستای فعالیت های علمی خود به نشریات استناد می دهد، اما به صورت عینی نتایج آن را مشاهده نمی کند.
وی با اشاره به این که رشد نشریات دارای ضریب تاثیر به عنوان یکی از معیارهای ارزیابی این نظام است، گفت: در حالیکه در ۱۸ اسفند ۱۳۸۸ فقط ۱۵۳ نشریه دارای ضریب تاثیر و فقط به زبان فارسی در پایگاه استنادی وجود داشت، اکنون هزار و ۵۷ نشریه دارای ضریب تاثیر از کشورهای مختلف اسلامی در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام نمایه شده است.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: در سال گذشته تعداد نشریات دارای ضریب تاثیر ۸۹۲ نشریه به زبان های انگلیسی، عربی و فارسی بود که با این وصف پایگاه از رشدی برابر با ۱۸.۵% در این حوزه برخوردار بوده است.
دکتر مهراد خاطر نشان کرد: در حال حاضر در سطح کشور ۲۰۲ دانشگاه از گزارش های استنادی نشریات جهان اسلام، ۱۵۶ دانشگاه از نمایه استنادی علوم جهان اسلام و ۶۲ دانشگاه از پایگاه همایش های پراستناد فارسی استفاده می کنند.
وی افزود: پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در سال گذشته به طور متوسط روزانه ۸۲ مورد استفاده از این فراورده ها توسط هر یک از این دانشگاه ها را ثبت کرده است.
رییس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری گفت: در بُعد توسعه علمی کشور، افزایش اعتماد به خویشتن در حوزه های علمی و ارتقاء روحیه خود باوری در بین جامعه علمی از جمله فعالیت های پایگاه استنادی علوم جهان اسلام بوده است بطوریکه در این راستا حدود ۲۵۰ هزار صفحه وبی به درج اخبار منتشر شده از پایگاه استنادی علوم جهان اسلام به زبان فارسی پرداخته اند.
وی افزود: رشد پایگاه در سال ۱۳۹۲ به حدی رسید که نویسندگان پرتألیف هفت گروه اصلی شامل علوم انسانی، علوم کشاورزی، علوم فنی و مهندسی، علوم دامپزشکی، هنر و معماری، علوم پزشکی و علوم پایه توسط پایگاه استنادی به جامعه علمی معرفی شدند.
دکتر مهراد در خصوص تاثیرات این پایگاه بر روند علمی کشور گفت: تعداد نشریات دارای ضریب تاثیر در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام به موازات افزایش تعداد نشریات هر روزه در حال افزایش است بطوریکه اکنون پایگاه استنادی علوم جهان اسلام هر روزه با درخواست های روزافزونی از کشورهای مختلف مواجه است که درخواست نمایه سازی نشریات خود را در ISC دارند.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: این پایگاه در جامعه علمی کشور نهادینه شده است و به ویژه در بخش علوم انسانی و علوم اجتماعی در کنار سایر حوزه ها باعث افزایش خود اتکائی دانشمندان این حوزه گردیده است.
دکتر مهراد گفت: تعداد نشریات دارای ضریب تاثیر ISC در مقایسه با اسفند سال ۱۳۸۸ تاکنون ۶۹۱% رشد داشته است، این رشد تنها ظرف سه سال حاصل شده است.
وی ادامه داد: در حال حاضر معتبرترین پایگاه استنادی در سطح بین المللی یعنی ISI نزدیک به ده هزار نشریه دارای ضریب تاثیر را نمایه سازی می کند این در حالی است که پایگاه ISI حدود ۵۰ سال سابقه تاسیس دارد و باید این واقعیت را در نظر داشت که زبان انگلیسی به عنوان زبان اصلی این پایگاه این امکان را فراهم آورده است که بتواند نشریات معتبرتر را با سهولت بیشتری گردآوری کند.
دکتر مهراد خاطر نشان کرد: در حال حاضر پایگاه استنادی علوم جهان اسلام با بیش از هزار نشریه دارای ضریب تاثیر بعد از گذشت چند سال به اندازه یک دهم نشریات دارای ضریب تاثیر ISI دارای نشریات موثر و مرجع است. به عبارت دیگر در فاصله زمانی کوتاه پایگاه استنادی علوم جهان اسلام رشد قابل ملاحظه ای در جهت ایجاد مرجعی قابل اتکا داشته است.
