براساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته ۶ ماهواره ایرانی برای پرتاب آماده می‌شوند تا سال ۹۲ به عنوان سال فضایی ایران مطرح شود.
خبرهای خوشی که در پی یکدیگر از فناوری فضایی ایران به گوش می‌رسد نشانگر این است که پویایی و فعالیت دانشمندان ایرانی در علم هوافضا به اندازه‌ای است که به گفته رئیس سازمان فضایی کشور، ایران در حال حاضر در جمع ۱۵ کشور برجسته فضایی دنیاست.
ایران که گذشته‌ای مملو از دانشمندان علم فضا و نجوم دارد اکنون نیز با قرار دادن ماهواره‌های مختلف در مدار و حتی اعزام موجود زنده به فضا، در علم فضایی یکی از کشورهای برجسته دنیاست.
رئیس سازمان فضایی کشور در تازه‌ترین گفته‌های خود خبر از پرتاب ۶ ماهواره به فضا در سال ۹۲ می‌دهد که این موضوع امیدهای ملت ایران را برای رونمایی از ایران فضایی در سال ۹۲ پررنگ‌تر می‌کند.
براساس گفته دکتر فاضلی، ماهواره‌های فجر، شریف‌ست، طلوع، ظفر و آتست، ناهید و شاید مصباح تا پایان سال ۹۲ به فضا پرتاب می‌شود.
جزئیات ماهواره‌های ایرانی در این گزارش آمده است.
* ناهید؛ تنها ماهواره با صفحه خورشیدی
ماهواره ناهید یک ماهواره‌ای تحقیقاتی است که با هدف آزمودن عملیات گسترش صفحات خورشیدی و دریافت و ارسال داده در باند فرکانسی ku در پژوهشکده سامانه‌های ماهواره سازمان فضایی ایران طراحی و ساخته می‌شود.
این ماهواره با هدف طراحی، ساخت و آزمون مکانیزم بازشوندگی صفحات خورشیدی، طراحی، توسعه و آزمون بخش مخابراتی ارسال و دریافت اطلاعات در باند ku و توسعه و اجرای پروژه‌های مشترک چند رشته‌ای به منظور توسعه سیستم‌های پیشرفته فضایی ساخته می‌شود.
بر اساس گفته رئیس دانشگاه امیرکبیر، ناهید تا اوایل سال آینده به فضا پرتاب می‌شود.
* فجر؛ مأمور صحت‌سنجی فناوری‌های به کار رفته در ماهواره‌های بعدی
ماهواره فجر نخستین ماهواره بومی جمهوری اسلامی ایران است که ماموریت مانور مداری دارد.
ماهواره فجر از زیرسامانه پیشرانش گاز سرد برای انتقال مداری استفاده می‌کند.
علاوه بر زیر سامانه پیشرانش گاز سرد، ماهواره فجر از رانشگر پالس پلاسمایی که یک رانشگر الکتریکی با ضربه ویژه بسیار بالا است به عنوان محموله فرعی بهره‌گیری می‌کند، این رانشگر جدید باعث دوران ماهواره حول مرکز جرم خود شده و همچنین به منظور اهداف نقشه‌برداری از یک محموله دوربین نیز استفاده می‌کند که این ماهواره را به عنوان نخستین ماهواره بومی سنجشی کشور در فضا ثبت می‌کند.
* شریف‌ست؛ مخابره نخستین عکس‌ها از فضا
ماهواره مخابراتی دانشگاه صنعتی شریف هم قرار است در سال ۹۲ به فضا پرتاب شود، ماهواره شریف ست با هدف تربیت نیروی انسانی متخصص در حوزه فضایی و ایجاد زیرساخت‌های لازم در طراحی، ساخت و آزمایش ماهواره‌های دانشجویی با وزن حدود ۵۵ کیلوگرم و با توانایی عکسبرداری(تصویربرداری) زیر ۲۰ متر و ابعاد حدودا ۵۰*۵۰*۵۰ سانتی‌متر در مهرماه ۱۳۸۷ و به سفارش سازمان فضایی ایران به صورت رسمی آغاز شد.
از دیگر مشخصات این ماهواره می‌توان به حرکت در مدار ۲۵۰ تا ۳۷۰ کیلومتری بیضوی، دقت نشانه روی زیر ۱۰ درجه، پایدارسازی نوع سه محوره به صورت آیرودینامیکی پایدار توسط عملگرهای مغناطیسی اشاره کرد.
اجرای این پروژه در محیطی دانشگاهی هدف دیگری را نیز پیگیری می‌کند که عبارت از دستیابی به دانش و فناوری طراحی و ساخت و آزمایش میکرو ماهواره‌ها است.
* طلوع؛ نخستین ماهواره سنجش از راه دور ایران
ماهواره طلوع، نخستین ماهواره سنجش از راه دور ایران قابل پرتاب با ماهواره‌بر سیمرغ و دارای فناوری‌هایی مانند محموله تصویربرداری، کنترل وضعیت مکانیزم‌ها و سلول‌های خورشیدی با ماموریت اصلی تصویربرداری تک طیفی با تفکیک‌پذیری ۵۰ متر، ذخیره و ارسال داده‌های تصویر به ایستگاه‌های زمینی است.
نوع ارتفاع پایین و ارتفاع مدار آن بیش از ۵۰۰ کلیومتر است و ۲ سال عمر مفید برای آن پیش‌بینی می‌شود.
انرژی ماهواره طلوع توسط آرایه‌های خورشیدی از روی بدنه و باتری‌های ثانویه تأمین می‌شود و جرم این ماهواره ۱۰۰ کیلو و ابعاد این سازه ۶ ضلعی به عرض ۸۶ و ارتفاع ۱۰۰ سانتی‌متر است.
* ظفر؛ مأمور ارسال عکس‌های رنگی برای بررسی بحران‌های طبیعی
ماهواره ملی ظفر توسط دانشگاه علم و صنعت به سفارش سازمان فضایی ایران ساخته شده است، ظفر ماهواره‌ای با فناوری سطح بالا، پیشرفته و کاملا عملیاتی است که قابلیت عکسبرداری به صورت رنگی(سه طیفی) با قدرت تفکیک بهتر از ۸۰ متر را داراست.
مقایسه این ماهواره با ماهواره نوید علم و صنعت بیانگر ارتقای بیش از ۵ برابری سطح فناوری دوربین‌ها، ۲ برابری دقت کنترل وضعیت و افزایش بیش از ۱۵ برابری نرخ ارسال داده‌های تصویری است.
همچنین این ماهواره قابلیت ارسال و دریافت پیام بین کاربران را نیز دارد.
این ماهواره یک ماهواره کوچک با ابعاد ۷۰×۳۵ ×۳۵ سانتی‌متر مکعب و جرم ۹۰ کیلوگرم است که به منظور استقرار در مدار دایروی با ارتفاع ۵۰۰ کیلومتر و زاویه انحراف مداری ۵۵ درجه طراحی شده است.
این ماهواره دارای سه دوربین رنگی با رزولوشن ۸۰ متر و طیف نور سبز، قرمز و نزدیک قرمز و یک دوربین پانکروماتیک با رزولوشن ۷۵۰ متر است.
طول عمر مداری این ماهواره بیشتر از ۵/۱ سال است.
* آتست؛ جایگزین قائم که در ۳ مرحله به فضا پرتاب می‌شود
پروژه ماهواره آتست با هدف طراحی، ساخت، تست و تحویل برای پرتاب میکرو ماهواره‌های با وزن حدود ۸۰ کیلوگرم و با توانایی انجام مطالعات سنجش از دور(بررسی پوشش گیاهی ایران) و ذخیره و ارسال اطلاعات مخابراتی در خرداد ۱۳۸۶ و به سفارش سازمان فضایی ایران به صورت رسمی آغاز شد.
مدل مهندسی ماهواره آتست به عنوان نخستین ماهواره دانشگاه صنعتی امیرکبیر در بهمن ماه ۱۳۸۹ برای رونمایی آماده شده است. این پروژه پس از سه سال تلاش بی وقفه ۶۵ نفر از اساتید، فارغ‌التحصیلان و دانشجویان این دانشگاه به ثمر نشسته است.
اجرای آتست در محیط دانشگاهی هدف دیگری را نیز پیگیری می‌کند که عبارت از ایجاد ساختار تیمی چند رشته‌ای براساس دانش و توان علمی اعضای هیئت علمی و دانشجویان در این دانشگاه است.
این ماهواره یک ماهواره کوچک با ابعاد ۵۰×۶۰ × ۵۵ سانتی‌متر و جرم ۸۰ کیلوگرم است که به منظور استقرار در مدار LEO sun-synchronous طراحی شده است.
* مصباح؛ ماهواره مخابراتی برای جمع‌آوری اطلاعات از نقاط مختلف دنیا
ماهواره مصباح یک ماهواره مخابراتی است که قادر است از بعضی نقاط دنیا اطلاعات را جمع‌آوری و به زمین ارسال کند.
مصباح، ماهواره‌ای تحقیقاتی و فنی است که به منظور صحت کارکرد بر روی این ماهواره آزمایش‌های مختلفی نظیر آزمایش‌های محیطی و عملکردی انجام شد که پس از احراز تائید صحت کارکرد، این ماهواره در حال حاضر آماده پرتاب است.
در ساخت این ماهواره از فناوری‌های پیشرفته استفاده شده است و با توجه به اینکه جزء نخستین ماهواره‌هایی است که در داخل کشور طراحی شده و با مشارکت خارجی ساخته شده است، گام مهمی در دستیابی به فناوری‌های فضایی در کشور به شمار می‌رود.
احتمال پرتاب این ماهواره نیز در سال ۹۲ وجود دارد.
موفقیت‌های اخیر ایران در حوزه هوافضا و سخنان اخیر مسئولان کشور امیدهای بسیاری را برای ملت ایران زنده کرده تا سال ۹۲ را سالی موفق برای علم کشور بدانیم.
سال ۹۱ سال طلایی فعالیت های فضایی ایران
پرتاب کاوشگر پیشگام حامل موجود زنده (میمون از نژاد زئوس ) دربهمن ماه امسال نقطه عطف فعالیت های فضایی کشور در سال ۹۱ بود .
موفقیت آمیز بودن این پرتاب بسیاری از کارشناسان دنیا را به حیرت واداشت و درحالی این پرتاب با موفقیت انجام شد که تاکنون معدود کشورهایی از جهان موفق به اعزام موجود زنده به فضا شدند.
چنان چه کشور برزیل بعد از چندین بار پرتاب کاوشگر حامل موجود زنده به فضا تاکنون موفق به انجام این امر نشد و در نهایت از چنین ماموریتی منصرف شد. متخصصان و کارشناسان فضایی این کشور پس از پرتاب موفق کاوشگر پیشگام به فضا توسط متخصصان ایرانی مجددا انجام این پروژه را در دستور کار قراردادند.
پرتاب کاوشگر پیشگام به مدت ۱۶ دقیقه به طول انجامید . این ماموریت شامل اعزام و دریافت موفقیت آمیز کاوشگر حامل میمون فضانورد پیشگام بود. این میمون به همراه ۲ میمون دیگر از یک سال قبل برای انجام این پرتاب آماده شده بودند.
دکتر محمد ابراهیمی رییس پژوهشکده سامانه های فضانوردی سازمان فضایی ایران در این مورد گفت : صد نفر از کارشناسان و متخصصان برای انجام این ماموریت به صورت مستقیم در تیم اجرایی فعالیت کردند. انجام این پروژه ۳۰ میلیارد ریال هزینه داشت.
کاوشگر پیشگام همراه با موجود زنده به فاصله ۱۲۰ کیلومتری زمین ارسال شد. در این فاصله نه بالن و نه ماهواره ها می تواند ورود پیدا کند و کشورها برای این که سامانه های فضایی خود را تست کنند ، از این کاوشگرها برای دریافت تست دما، تشعشات و شرایط جوی استفاده می کنند.
***اعزام انسان به فضا، از تدوین سند تا اعزام فضانورد
رییس پژوهشکده سامانه های فضانوردی از تدوین سندی مدون و برنامه ریزی شده برای اعزام فضانورد به فضا خبر داد و گفت: بر اساس زمان بندی های انجام شده در این سند راهبردی، فرستادن فضانورد به فضا در دو بخش زیرمداری و مداری تا حداکثر ۱۰ سال آینده محقق خواهد شد.
وی یادآور شد : اعزام فضانورد به بخش زیر مداری در ۵ تا ۶ سال آینده انجام می شود و برای اعزام انسان به مدار، ماموریت پیچیده تری در پیش رو داریم . پیش بینی زمان انجام این کار بدون داشتن پایگاه ملی، ماهواره بر مداری و شهرک فضایی امکان پذیر نیست ولی در صورت ایجاد زیرساخت های لازم می توان حداکثر تا ۱۰ سال آینده برای تحقق این هدف امیدوار بود.
به گفته وی در حال حاضر برنامه ریزی ها برای ایجاد زیرساخت های فضایی مانند پایگاه ملی پرتاب، شهرک فضایی و دیگر موارد انجام شده است و براین اساس تا زمان آماده سازی تجهیزات لازم از جمله کاوشگر و نیز تربیت فضانورد ، این زیرساخت ها در مدت زمان مقرر ایجاد خواهد شد.
پرتاب کاوشگر پیشگام درواقع مهمترین دستاورد فضایی جمهوری اسلامی ایران در سال ۹۱ بود. در سال های گذشته نیز به همت متخصصان ایرانی پرتاب ماهواره های دانشجوییˈ امیدˈ هفت کیلوگرمی ، ماهواره ˈرصد ˈ ۵/۱۵ کیلوگرمی توسط ماهواره بر ˈسفیر ˈ در کلاس یک A و نیز پرتاب ماهواره دانشجویی ۴۸ کیلوگرمی ˈ نوید علم و صنعت ˈ توسط ماهواره بر سفیر در کلاس یک B انجام شده بود .
***ماهواره های ایرانی در انتظار پرتاب
پرتاب ماهواره های فجر، ظفر، طلوع، آت ست امیرکبیر، زهره و شریف ست از دیگر برنامه های سازمان فضایی ایران در سه سال آینده است.
دکتر حمید فاضلی سرپرست سازمان فضایی ایران در مورد پرتاب ماهواره شریف گفت : این ماهواره با ماهواره بر سفیر یک B اوایل سال ۹۲ پرتاب می شود . پرتاب این ماهواره نخستین فعالیت فضایی ایران در سال ۹۲ خواهد بود .
همچنین پرتاب ماهواره فجر نیز از دیگر برنامه های سازمان فضایی ایران است .
دکتر فاضلی در این مورد گفت : تفاوت ماهواره فجر با دیگر ماهواره های پرتاب شده تغییر مسیر مداریست که سبب تغییر ارتفاع مداری تا ۵۰۰ کیلومتر وافزایش عمر مداری آن تا بیش از یک سال و نیم خواهد شد.
براساس برنامه ریزی های انجام شده ماهواره فجر توسط ماهواره بر سیمرغ پرتاب می شود.ماهواره بر سیمرغ قادر است تا محموله هایی تا ۱۰۰ کیلوگرم را تا ارتفاع مداری ۵۰۰ کیلومتری پرتاب کند .
ماهواره های ظفر و طلوع نیز توسط ماهواره بر سیمرغ پرتاب خواهد شد. این دو ماهواره به عنوان ماهواره های سنجشی جمهوری اسلامی ایران شناخته شده اند.
همچنین قرار است ماهواره آت ست امیرکبیر نیز به زودی پرتاب شود .
دکتر علیرضا رهایی رییس دانشگاه امیرکبیر در این مورد گفت : وزن این ماهواره بیش از۸۰ کیلوگرم است و نمونه مهندسی آن در دانشگاه صنعتی امیرکبیر ساخته شده است.
نمونه پروازی این ماهواره دانشجویی بناست تا نیمه نخست سال آینده آماده و پرتاب شود.
توانایی تصویربرداری از یک نقطه به دفعات از جمله ویژگی های این ماهواره است.
همچنین پرتاب ماهواره ناهید نیز از دیگر برنامه های سازمان فضایی ایران است .
سرپرست سازمان فضایی در مورد این ماهواره گفت : این ماهواره در مدار پایین دست لئو و در ارتفاع حداقلی ۲۵۰ تا حداکثری ۳۷۰ تا ۴۰۰ کیلومتر قرار می گیرد.
وی خاطرنشان کرد : فناوری های جدید تصویربرداری در ماهواره ناهید به کار گرفته شده است . صفحات خورشیدی تامین کننده توان این ماهواره در حین باز شدن در فضا است تا این ماهواره ماموریت خود را با موفقیت انجام دهد.
مدل توسعه ای ماهواره ناهید نیز توسط پژوهشگاه فضایی سازمان فضایی ایران با همکاری دانشگاه صنعتی امیرکبیر طراحی شده است. ( منظور از مدل توسعه ای ماهواره یک مدل قبل از مدل پرتابی است )
همزمان با ۱۴ بهمن ماه امسال روز فناوری فضایی از مدل مهندسی ماهواره ناهید و مدل توسعه ای ماهواره مخابراتی ˈزهره ˈ رونمایی شد.
دکتر فاضلی در مورد تعداد متخصصان فعال در سازمان فضایی ایران گفت : هم اکنون در سازمان فضایی ایران ۱۲۰۰ کارشناس، ۱۸۰ کارشناس ارشد و ۱۰۰ فارغ التحصیل دکتری فعالیت می کنند .
وی خاطرنشان کرد : همچنین ۱۵۰۰ دانشجوی کارشناسی ، ۱۰۰ دانشجوی کارشناسی ارشد و ۱۳۰ دانشجوی دکتری در دانشکده های هوا فضای کشور مشغول به تحصیل هستند و سالانه بیش از ۱۰۰ دانشجو در این عرصه دانش آموخته می شود.
سرپرست سازمان فضایی گفت : در حال حاضر ۳۳ هزار نفر در صنعت هوافضایی کشور مشغول به فعالیت هستند و گردش مالی این صنعت سالانه ۱۶۰۰ میلیارد تومان است.
وی تاکید کرد که با توجه به فعالیت ها و دستاوردهای زیاد ایران اسلامی در عرصه هوافضا لازم است که سرمایه گذاری های زیادی در این عرصه انجام شود .درحال حاضر کشورهای پیشرو در جهان سرمایه های عظیمی در این صنعت هزینه می کنند که می توان در این زمینه به آمریکا اشاره کرد . آمریکا با سرمایه گذاری بالغ بر ۱۸ میلیارد دلار، اتحادیه اروپا با بیش از چهار میلیارد دلار وکشورهایی مانند روسیه، چین، هند و ژاپن با سرمایه گذاری بالای یک میلیارد دلار در سال از جمله کشورهایی هستند که به صنعت هوافضا بسیار اهمیت می دهند.
