رئیس دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه دانشگاههای ایران زمین مناسب برای به بار نشستن ایده های پژوهشی تمامی دانشجویان و اساتید هستند اقدامات این دانشگاه در راستای تجاری سازی فعالیتهای پژوهشی را تشریح کرد.
دکتر احمد شعبانی در گفتگو با خبرگزاری مهر در رابطه با پیشرفت بحث تجاری سازی ایده های پژوهشی در دانشگاه شهید بهشتی گفت: بحث تجاری سازی ایده های پژوهشی دستورالعملی است که وزارتخانه به ما پیشنهاد داده و در جلسه هیئت دانشگاه مطرح و مصوب شده است. در حال حاضر به معاونت های پژوهشی ماموریت داده ایم که در کوتاه مدت دفتری را برای بهره برداری به این امر اختصاص دهند.
فرآیند پژوهش در ایران نهادینه شده است
وی در رابطه با اهمیت بحث انتقال دانش و فناوری و تجاری سازی اظهار داشت: خوشبختانه در حال حاضر از نظر زمانی فرآیند پژوهش در ایران نهادینه شده است که اگر بخواهیم با ۳۰ سال قبل مقایسه کنیم پیشرفت زیادی را نسبت به آن زمان که شاید پژوهش در دانشگاههای بسیار محدودی انجام می شد دارد.
رئیس دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: باید نهادینه شدن این امر به عنوان یک اصل در جامعه صنعتی و دانشگاهی پذیرفته شود. البته باید یک گام بسیار مهمتر و موثرتر در فرآیند پژوهش انجام دهیم که به اعتقاد بنده هنوز حرکت شتاب نگرفته است که باید شتاب بگیرد.
وی اضافه کرد: فرآیند پژوهش در کشور را می توان به یک مثال بسیار ساده تشبیه کرد. در حال حاضر تلقی بنده این است که دانشگاههای ایران یک زمین بکر و با استعداد برای کشاورزی هستند. تا به حال بذرهایی که همان بذرهای پژوهش هستند در این زمین بکر و پر استعداد پاشیده شده و در شرایط خاصی بخش عمده ای از آن سبز شده و به بار نشسته است.
برنامه ریزی جدی برای برداشت دانه ها سبز روییده شده شده در دانشگاهها (پژوهش) وجود ندارد
دکتر شعبانی افزود: متاسفانه برنامه ریزی جدی و اقدام عملی قوی برای برداشت این دانه ها سبز و به بار نشسته وجود نداشته و به عبارت دیگر اقدام جدی در زمینه فرآوری پژوهش انجام نشده است. بنابراین در شرایط فعلی لازم است برای بهره برداری و فرآوری این پژوهش که همان نتایج طرحهای پژوهشی است تلاش کنیم.
دو اقدام وزارت علوم در راستای توسعه پژوهشهای کاربردی
وی با بیان اینکه در این زمینه باید سیاستگذاری جدی صورت گیرد گفت: خوشبختانه وزارت علوم در همین راستا دو اقدام خوب انجام داده است. یکی شیوه تاسیس واحدهای پژوهشی خصوصی که در سال ۸۵ به تصویب رسیده است و دیگری دستورالعملی تحت عنوان راهنمای تاسیس دفاتر انتقال فناوری. البته تاکید می کنم که اگر این عنوان به “دفاتر مشاوره، انتقال دانش و فناوری و تجاری” تغییر پیدا می کرد بهتر بود و شاید نگاه به این موضوع کامل و جامع تر می شد.
رئیس دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: در این آئین نامه سیاستها و ابزارهای تشویقی در نظر گرفته نشده در حالی که از نتایج تحقیقات در راستای نیازهای جامعه و صنعت استفاده می شود و باید از آنها برای نهادینه شدن پژوهش استفاده کرد.
وی افزود: در رابطه با انتقال دانش و فناوری و تجاری سازی نتایج تحقیقات باید سیاستهای تشویقی مادی و معنوی از طرف دولت و وزارتخانه در نظر گرفته شوند.
دکتر شعبانی تاکید کرد: آئین نامه و دستورالعملها مناسب هستند اما به کار شتاب نمی دهند. ما در شرایط فعلی در این مرحله هستیم که زمین مساعدی داشته و گندم را کاشته ایم و محصول به بار نشسته است. در حال حاضر مهم این است که اساتید و صنعت ما این گندم را فرآوری و تبدیل به نان کنند تا در اختیار جامعه قرار بگیرد در غیر این صورت این امر برای جامعه حائز اهمیت نیست.
تاسیس دفتر مشاوره، انتقال دانش و فناوری و تجاری سازی پژوهش در دانشگاه شهید بهشتی
رئیس دانشگاه شهید بهشتی گفت: در همین راستا و برای تجاری سازی ایده های پژوهشی در گام نخست دفتری تحت عنوان مشاوره و انتقال دانش و فناوری و تجاری سازی تحقیق در دانشگاه تاسیس کردیم.
وی ادامه داد: در دانشگاههای بزرگ کشور بالغ بر ۴۰ درصد دانشجویان در مقاطع تحصیلات تکمیلی تحصیل می کنند که به عنوان مثال دانشگاه شهید بهشتی ۱۱ هزار و ۵۰۰ دانشجو دارد که از این تعداد بالغ بر پنج هزار دانشجو در مقاطع تحصیلات تکمیلی مشغول به تحصیل هستند و هر کدام موظف هستند یک کار پژوهشی قوی را به عنوان پایان نامه ارائه بدهند.
دکتر شعبانی افزود: همچنین دانشگاه شهید بهشتی ۶۰۰ عضو هیئت علمی دارد که تعداد زیادی از این اعضا سالانه حداقل یک طرح با بودجه پژوهشی دانشگاه علاوه بر پژوهشهای برون دانشگاهی به تصویب می رسانند که به طور متوسط در طول سال حدود ۱۵۰۰ طرح تصویب و اجرا می شود که همه این طرحها به یک مسئله مهم پاسخ داده اند و نتیجه این پاسخ یک دانش یا دانش فنی است.
وی بیان کرد: وظیفه نخست دفتر این است که این دانش را از هر کدام از این پروژه ها استخراج کند که این امر گام بسیار مهمی است.
رئیس دانشگاه شهید بهشتی اضافه کرد: وظیفه بعدی این دفتر بررسی و ارزیابی ارزش و اهمیت علمی، فنی و اقتصادی نتایج هر یک از پروژه ها است که به عبارتی باید محصول حاصل را طبقه بندی کنیم تا اهمیت آن درک شود.
وی ادامه داد: مرحله سوم در این دفتر این است که نتایج پروژه ها را با سازمانهای ذیربط جهت بهره برداری در قالب انعقاد قراردادها که حتی ممکن است قرارداد مادی باشد بررسی کنیم.
دکتر شعبانی افزود: وظیفه آخر ارائه مشاوره در زمینه های مختلف به مراکز، سازمانها و صنایع است چرا که بسیاری از محققین این دانش فنی را بررسی می کنند و متوجه می شوند که این پژوهشها اهمیت ملی و بین المللی برای تجاری سازی دارند.
وی اضافه کرد: این دفتر قطعا زیر نظر معاونت پژوهشی تعریف شده اما مقرر است این مسئله در شورای پژوهش دانشگاه بررسی شود. البته ممکن است به این نتیجه برسیم که این دفتر باید به مرکز رشد منتقل شود.
رئیس دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه به هر حال پژوهش نهادینه شده است گفت: بدیهی است باید واحدی اعم از بخش خصوصی و بخش دولتی این پژوهشها را تجاری و به بازار عرضه کند.
