دبیر کمیته اخلاق پژوهشی دانشگاه صنعتی شریف، از تدوین منشور اخلاق پژوهشی در این دانشگاه خبر داد و گفت: صداقت در پژوهش، سرقت داده ها، زینت داده ها، پختن داده ها، جعل داده ها و عدم پیش داوری از اصول پیش نویس منشور اخلاقی پژوهش این دانشگاه است.
به گزارش خبرگزاری مهر، دکتر شربت اوغلی با بیان اینکه اعضای این کمیته اولین گام در زمینه اخلاق پژوهشی را تدوین یک منشور اخلاقی دانستند، افزود: این منشور باید به گونه ای تدوین شود که به طور دقیق محدوده کارهایی را که در فعالیت های علمی و پژوهشی، غیر اخلاقی و خلاف تلقی می شود، تعریف و مشخص شده باشد لذا اعضا توافق کردند که یک وظیفه مشخص را تعریف کرده و در دستور کار خود قرار دهند.
وی ادامه داد: با شفاف شدن این مجموعه از “نبایدها”، در گامهای بعد پیشنهاداتی برای آموزش روشهای صحیح و همچنین فرهنگ سازی در این زمینه ارایه می شود و سپس اقدامات کنترلی و نحوه برخورد و مجازات موارد تخلف در قالب آیین نامه های انضباطی به مسئولان دانشگاه پیشنهاد خواهد شد.
دبیر کمیته اخلاق پژوهشی دانشگاه صنعتی شریف، صداقت در پژوهش، سرقت داده ها، زینت داده ها، پختن داده ها، جعل داده ها، رعایت حقوق دیگران در پژوهش گروهی، صداقت در مقام داوری و عدم پیش داوری را از اصول پیش نویس منشور اخلاقی پژوهش این دانشگاه دانست و خاطر نشان کرد: پژوهشگر باید در کلیه مراحل تحقیق اعم از جمع آوری، پرورش و ارایه نتایج از دروغگویی و فریبکاری پرهیز کنند. منظور از صداقت فقط گفتن حقیقت نیست، بلکه آن است که همه داده ها و یافته های پژوهش را به طور کامل و شفاف بیان کند و اطلاعات مورد نیاز را بدون پیش داوری، برای تفکر و تصمیم گیری افراد در اختیار آنان قرار دهد.
وی با تاکید بر اینکه طبق این منشور انتحال یا سرقت ادبی زمانی اتفاق می افتد که پژوهشگر از الفاظ، نظرات، گفته ها، داده ها یا آمار دیگران استفاده می کند، بدون آن که به این عمل اقرار و یا منبع و ماخذ مطالب را ذکر کند، یاداور شد: اشاره به ماخذ مطالب برای کلیه منابع مکتوب اعم از کتاب، نشریات و روزنامه ها، منابع الکترونیکی اعم از سایتها و صفحات وب، روزنامه ها و پایگاه های آنلاین و وبلاگ ها، مطالب ضبط شده، مطالب گفتاری و همچنین تصاویر ضروری است و در هر مورد باید طبق روش صحیح و به طور دقیق منبع مورد استفاده ذکر شود.
دبیر کمیته اخلاق پژوهشی دانشگاه شریف تاکید کرد: منشور اخلاق پژوهشی بر روی عدم پیش داوری تاکید دارد به این معنا که پژوهشگر باید در کلیه مراحل تحقیق بی طرفانه به حل مسائل علمی بپردازد و از دخالت دادن پیش فرض ها و تمایلات خود و دیگران در هر شکلی پرهیز کند. همچنین شهامت کافی در طرح نتایج واقعی را داشته باشد و فشارها و جهت گیریها بر او تاثیری نگذارند.
دکتر شربت اوغلی، رعایت حقوق دیگران در پژوهش گروهی را از دیگر موارد تاکید شده در این منشور نام برد و اضافه کرد: پژوهشگر باید از ابتدای کار کلیه اهداف، منافع و خطرات احتمالی در تحقیق را به صورت شفاف به همکاران و مشارکت کنندگان در پژوهش تفهیم کند. همچنین بر اساس میزان همکاری حقوق مادی و معنوی افراد را لحاظ کرده و طبق مقررات اسامی آنها را نیز در گزارش نهایی تحقیق ذکر کند.
وی در خصوص “صداقت در مقام داوری” در این منشور، گفت: هنگامی که پژوهشگر در جایگاه قضاوت در خصوص کتب، مقالات و گزارشهای پژوهشی قرارمی گیرد، باید صداقت، عدالت و امانتداری را مبنا قرار داده و در اظهار نظرهای خود بی طرفی را کاملا رعایت کند. همچنین اگر تحقیق علمی او، ملاک نظر کارشناسی در مواردی مانند تبلیغات، مزایده ها، تصفیه حساب ها و گزارش تخلفات است، هرگز تحت تاثیر منافع شخصی، وسوسه ها، دلسوزیهای بی پایه و گرایشهای سیاسی و اجتماعی قرار نگیرد.
